Святлана Мацкевіч: Хутчэй за ўсё, Беларусь будзе працягваць імітаваць Балонскі працэс

TUT.by

Да завяршэння тэрміну імплементацыі Дарожнай карты ў рамках Балонскага працэсу ў Беларусі застаецца паўтара года, але значнага прасоўвання ў гэтым пытанні эксперты не назіраюць.

На мінулым тыдні ў Берліне Цэнтр еўрапейскай трансфармацыі сумесна з Фондам Бёля правялі  круглы стол і шэраг экспертных сустрэч, прысвечаных развіццю Балонскага працэсу ў нашай краіне. Эксперты Грамадскага Балонскага камітэту разам з еўрапейскімі калегамі спрабавалі распрацаваць механізмы прасоўвання Беларусі па імплементацыі Дарожнай карты ў рамках Балонскага працэсу.

Аб выніках перамоў Служба інфармацыі “ЕўраБеларусі” распытала эксперта Агенцтва гуманітарных тэхналогій, кандыдата педагагічных навук Святлану Мацкевіч.

“Ужо цяпер неабходна думаць пра тое, што будзе праз год – паўтара, калі тэрмін імплементацыі Дарожнай карты скончыцца, – лічыць суразмоўца. – Хутчэй за ўсё, Беларусь будзе працягваць імітаваць Балонскі працэс”.

Што рабіць у гэтай сітуацыі, для спецыялістаў усё яшчэ застаецца пытаннем. У любым выпадку, рашэнне будзе прымацца ў Еўропе, і не вядома, наколькі фармальна будуць ацэньваць там наш "прагрэс" . У нашай краіны ёсць шэраг абавязацельстваў, і калі яна іх не выканае, а Еўропа гэта канстатуе, у Беларусі могуць з’явіцца сур’ёзныя праблемы.

“Балонскі працэс – адзіны на міжнародным узроўні працэс, дзе назіраецца партнёрства паміж Беларуссю і Еўрасаюзам, – зазначае Святлана Мацкевіч. – Але гэты кейс дэманструе супярэчлівасць нашай краіны з Еўропай на каштоўнасным узроўні, і як вырашыць гэты канфлікт – пытанне, бо незразумела, як весці дыялог”.

Па словах Святланы Мацкевіч, існуе небяспека, што гэты дыялог можа адбыцца без удзелу грамадзянскай супольнасці, якая настойвае на вырашэнні праблемы ўнутры Беларусі. Урад Беларусi дэманструе схільнасць дзейнічаць толькі ў двухбаковым парадку з ЕС. Данесці гэты мэсэдж прадстаўнікі Грамадскага Балонскага камітэту спрабавалі падчас круглага стала ў Берліне.

“Еўрапейскія структуры могуць дапамагаць як з экспертнага боку, так і з боку арганiзацыi дыялогу ў якасцi пасярэднiка”, – лічыць Святлана Мацкевіч.

Эксперт Агенцтва гуманітарных тэхналогій звяртае ўвагу, што Балонскі працэс у Беларусі – не столькі адукацыйны, колькі палітычны праект, і гэта вылучае нас сярод іншых краін-удзельніц. Але пры дапамозе змястоўнага дыялогу ёсць магчымасць распаўсюдзіць гэтую мадэль і на іншыя сферы – сацыяльную, эканамічную.

“Нам адкрыта акно магчымасцяў, якое можна выкарыстаць эфектыўна, але ёсць небяспека, што яно не будзе выкарыстана”, – выражае заклапочанасць суразмоўца і дадае, што застаецца ўсяго 1,5 года, за якія яшчэ можна нешта зрабіць.

Святлана Мацкевіч распавяла, што з нямецкага боку беларускія ўдзельнікі сустрэч у Берліне атрымалі шмат парадаў адносна разгортвання Балонскага працэсу. Нават у Германіі ён ідзе не так хутка і гладка, як хацелася б. Бо мае адзін даволі спецыфічны нюанс: для далейшага развіцця неабходна пастаяннае “ўключэнне мазгоў”, рэфлексія адносна таго, як працэс ідзе. І гэта пры тым, што ў Германіі ўніверсітэты маюць аўтаномію і выкарыстоўваюць яе напоўніцу.

Яшчэ адна асаблівасць, якая вылучае Беларусь сярод іншых удзельнікаў Балонскага працэсу, заключаецца ў яго агульнай рамачнай устаноўцы. У Еўропе ён перадусім арыентаваны на рынак працы і накіраваны на тое, каб спецыялісты маглі адаптавацца і канкурыраваць у еўрапейскай прасторы.

“Мы ставім пытанне шырэй – што Балонскі працэс стварае дыскурс і нагоду для разгортвання палітычнай мадэлі. На постсавецкай прасторы адукацыя павінна арыентавацца на фармаванне мыслення, а не толькі на рынак працы. Мы мусім ажыццяўляць дэсаветызацыю  ў сістэме адукацыі. Бо затарможаная дэсаветызацыя ў Беларусі замінае пачатку рэформ, яна замінае маладым кіраўнікам прымаць адэкватныя рашэнні. Таму спачатку неабходна падрыхтаваць чалавечы рэсурс, і пачынаць трэба не са студэнтаў, а з акадэмічнай супольнасці і ўпраўленцаў. І працэс гэты мусяць пачаць вядучыя ўніверсітэты краіны, замест таго, каб штампаваць спецыялістаў з дыпломамі па модных спецыяльнасцях”, – пераканана Святлана Мацкевіч.

На пытанне, што застаецца рабіць грамадзянскай супольнасці, каб палепшыць сітуацыю, кандыдат педагагічных навук адказвае, што яна і так робіць усё магчымае. Але цяпер ужо пытанне дзеянняў заключаецца не ў якасці, а ў колькасці намаганняў. На думку эксперта, на ўсіх магчымых пляцоўках неабходна казаць пра дэсаветызацыю, беларусізацыю і еўрапеізацыю адукацыі. А яшчэ грамадзянская супольнасць павінна выпрацаваць адзіную стратэгію дзеянняў наконт Балонскага працэсу.