Ларыса Шчарбачэвіч: Мы будзем развівацца ўстойліва

Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

У Валожыне прадставілі чарнавік мясцовай павесткі і падвялі вынікі рэалізацыі міні-праекта ў рамках кампаніі “Павестка-50”.

Кампанія “Павестка-50” задумвалася для таго, каб палажэнні Канвенцыі аб правах людзей з інваліднасцю, прынятай Беларуссю ў 2015 годзе, былі не толькі на паперы, а рэалізаваліся ў жыцці. У кампаніі ўдзельнічаюць пяць пілотных гарадоў Беларусі, у кожным з іх мясцовыя каманды, куды ўваходзяць людзі з інваліднасцю, прадстаўнікі грамадскіх і дяржаўных арганізацый, а таксама ўсе зацікаўленыя, вызначаюць свае лакальныя праблемы ў галіне інваліднасці і пішуць мясцовыя павесткі. Апроч таго ў рамках кампаніі ў кожным горадзе рэалізуецца свой праект (а часам і не адзін).

Служба інфармацыі “ЕўраБеларусі” наведала Валожын – горад, які можна назваць паспяховым прыкладам удзелу ў кампаніі. Тут ужо завяршылі свой міні-праект, а таксама прадставілі чарнавік мясцовай павесткі.

Прэзентацыя. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

– Валожын аказаўся не толькі гасцінным горадам, тут ёсць актыўныя людзі, якія падхапілі нашу ідэю. Мы працуем у многіх рэгіёнах краіны, і смела прадстаўляем Валожын як прагрэсіўны прыклад, сюды ўжо прыязджала не адна дэлегацыя па абмене досведам, – зазначыў дырэктар Офіса па правах людзей з інваліднасцю Сяргей Драздоўскі, вітаючы мясцовых удзельнікаў на ўрачыстым падвядзенні вынікаў удзелу ў кампаніі.

Сяргей Драздоўскі. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

Чарнавік лакальнай павесткі для Валожына – важная вяха на этапе імплементацыі Канвенцыі ў раёне. У ініцыятыўную групупа яго стварэнні ўвайшлі людзі з інваліднасцю, супрацоўнікі мясцовага ТЦСАН і ЦКРНіР, дапамагалі ім у гэтым працэсе эксперты з Польшчы. Спецыялістка Валожынскага ТЦСАН Алена Жданюк распавяла, што ўсяго адбылося некалькі працоўных сустрэч групы як з удзелам экспертаў, так і без іх, таксама праходзіла праца ў падгрупах.

Алена Жданюк. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

Галоўным вынікам працы стала вызначэнне мясцовых праблем. Галоўныя з іх – сацыяльная перадузятасць у адносінах да дзяцей з інваліднасцю ва ўстановах адукацыі горада, адсутнасць безбар’ернага асяроддзя, нізкі ўзровень інфармаванасці людзей з інваліднасцю аб сваіх правах і абавязках, страхі наймальнікаў, а таксама адсутнасць рамонту і абслугоўвання сродкаў рэабілітацыі. І ўжо вызначаны кірункі дзеянныў для вырашэння гэтых праблем: напрыклад, праца з дзецьмі, бацькамі і педагогамі ва ўстановах адукацыі, інфармаванне жыхароў раёна аб прававых аспектах інваліднасці.

Дарэчы, менавіта інфармаванню быў прысвечаны міні-праект “Распаўсюджванне і прымяненне ідэй Канвенцыі”, які рэалізаваўся на Валожыншчыне ў рамках кампаніі. Яго каардынатарка, старшыня Валожынскай філіі БелАДДІіМІ Ларыса Шчарбачэвіч паведаміла, што агулам у праекце ўзялі ўдзел 790 чалавек – людзі з інваліднасцю і іх блізкія, прадстаўнікі грамадскіх арганізацый, дзяржаўных органаў, валанцёры.

Ларыса Шчарбачэвіч. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

У рамках ініцыятывы ў сямі сельсаветах Валожынскага раёна прайшлі выяздныя кансультацыі, падчас якіх мясцовым жыхарам распавядалі пра Канвенцыю аб правах людзей з інваліднасцю і яе прынцыпы.

– Дзякуючы кансультацыям мы змаглі данесці да насельніцтва інфармацыю пра тыя праграмы, што рэалізуюцца ў Беларусі, а заадно выявілі праблемы, якія ёсць у мясцовага насельніцтва. Апроч таго мы правялі семінары-трэнінгі па асобаснаму росту сярод маладых людзей з інваліднасцю, у тым ліку ў Івянецкім дзіцячым доме-інтэрнаце, восем заняткаў-трэнігаў па самаадвакатаванні, семінары “Роўны-роўнаму”, – распавяла Ларыса Шчарбачэвіч.

На прэзентацыі прысутнічалі і выхаванцы Івянецкага дзіцячага дома-інтэрната. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

Па яе словах, дзякуючы кансультацыям былі выяўлены праблемы мясцовага маштабу, якія стануць адным з асноўных элементаў павесткі, палепшылася ўзаемадзеянне з мясцовымі адміністрацыямі раёна. Адукацыйныя мерапрыемствы дазволілі ўцягнуць у дзейнасць праекта маладых людзей з інваліднасцю, якія ў штодзённасці амаль не маюць магчымасці для актыўнага грамадскага жыцця. А перад мясцовымі ўладамі дзякуючы рэалізацыі праекта чарговы раз актуалізавалася неабходнасць імплементацыі Канвенцыі.

У рамках праекта ўдалося дасягнуць і нефармальных мэтаў: выхаванцы інтэрната пазнаёміліся і пасябравалі з валанцёрамі, цяпер сазваньваюцца і падтрымліваюць стасункі ў сацыяльных сетках.

З прэзентацыі валожынскага міні-праекта. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

– Нам удалося задзейнічаць у праекце ўсе катэгорыі людзей з інваліднасцю – і дзяцей, і моладзь, і асоб працаздольнага ўзросту, і сталых людзей. Я думаю, што мы пойдзем на ўстойлівае развіццё і далей будзем працягваць нашы семінары, бо тэм  і пытанняў яшчэ шмат. Офіс па правах людзей з інваліднасцю прадаставіў нам цудоўную інфармацыйную базу, і дзякуй вялікі Еўрапейскаму Звязу, які падтрымаў нас у гэтым праекце – такога ў Валожыне яшчэ не было! – падзялілася са Службай інфармацыі “ЕўраБеларусі” Ларыса Шчарбачэвіч.

У якасці бонуса яна анансавала правядзенне яшчэ аднаго семінара “Роўны-роўнаму”, які адбудзецца 16 ліпеня ў Нясвіжы, пасля якога ўдзельнікі і валанцёры змогуць наведаць Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс.

На прэзентацыі. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

– Валожынскі праект добры тым, што ахапіў адзін са складнікаў “Павесткі-50” – уключэнне людзей з інваліднасцю ў прыняцце рашэнняў, – мяркуе Сяргей Драздоўскі. – Каманда праекта ўдала выбрала аспект, з якім яны змаглі працаваць – інфармаванне. Поспех у многім вызначыўся тым, што была створана інклюзіўная каманда – праект быў цікавы ўсім. Удзельнікі змаглі знайсці кропкі судатыкнення з мясцовай уладай. Канешне, можна сказаць, што вынікі праекта нельга “памацаць рукамі” – сустрэчы, інфармаванне… З іншага боку, змяненне адносін да людзей з інваліднасцю – найбольш складаны складнік Канвенцыі, і тое, што гэтая спроба была зроблена, з’яўляецца моцным матывацыйным чыннікам.

Офіс па правах людзей з інваліднасцю атрымаў узнагароду за дапамогу ў рэалізацыі кампаніі "Павестка 50". Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

Цяпер, калі чарнавік мясцовай павесткі для Валожына гатовы, яго будуць удасканальваць і даводзіць да стану рэальнага і значнага дакумента. Пакуль невядома, якім чынам ён будзе прыняты: рашэннем райвыканкама, ці джэнтльменскім пагадненнем гарадскіх суб’ектаў, але праведзеная праца і тыя кампетэнцыі, якія атрымалі ўдзельнікі каманды, можна будзе выкарыстоўваць далей у рэалізацыі іншых праектаў.

Валожынскія актывісты. Фота Службы інфармацыі "ЕўраБеларусі"

***

Матэрыял падрыхтаваны ў межах міжнароднага праекта “Правы людзей з інваліднасцю: парадак дня для Беларусі (Павестка 50)”.

Кампанія “Павестка 50” рэалізуецца пры падтрымцы Еўрапейскага звязу ў партнёрстве з Fundacja TUS (Польшча) і грамадскай арганізацыяй “Еўрапейскі дом” (Данія). У Рэалізацыі кампаніі ў Беларусі ўдзельнічаюць Офіс па правах людзей з інваліднасцю, Міжнародны кансорцыюм “ЕўраБеларусь” і Цэнтр еўрапейскай трансфармацыі.