Сяргей Лісічонак: Беларускія ўлады дыстанцыянаваліся ад Усходняга партнёрства

Нацыянальны каардынатар Форуму грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства Сяргей Лісічонак распавёў, чаму Беларусь сёлета заняла перадапошняе месца па заяўках на ўдзел у форуме, як дзяржава працуе з праграмамі УП і чаму праўрадавыя арганізацыі сёлета не выявілі жадання паехаць на сустрэчу ў Стакгольм. 

-         Спадар Сяргей, наколькі актыўнымі сёлета былі беларускія НДА пры падачы заявак на ўдзел у Форуме грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства?

-         Насамрэч, калі паглядзець на агульную колькасць заявак, то сёлета іх было пададзена, бадай, менш за ўсё. Ад арганізацый грамадзянскай супольнасці, якія былі зацікаўленыя ўзяць удзел у будучым Форуме, у 2009 годзе было пададзена 69 заявак з Беларусі, у 2010 годзе, у пік так званай лібералізацыі, у спадзевах на паляпшэнне беларуска-еўрапейскіх стасункаў, было 94 зяўкі, у 2011 – 78. Сёлета атрымалася 56. Што датычыцца сфер інтарэсаў арганізацый,  то яны разнайстайныя. Сярод арганізацый ёсць тыя, якія вызначаюць сябе як сацыяльныя, моладзевыя, экалагічныя, рэсурсова-інфармацыйныя, адукацыйныя, праваабарончыя, краязнаўчыя, культурна-асветніцкія. Такім чынам, мы маем амаль увесь спектр мажлівых сфер інтарэсаў. Адпаведна, выказваем спадзеў, што усе сегменты беларускай грамадзянскай супольнасці будуць прадстаўлены падчас Форуму.

-         Ці можна казаць, што цікавасць беларускіх НДА да Форуму слабее? І ў чым вы бачыце прычыны?

-         Так, сапраўды, цікавасць слабее і гэта бачна нават з агучаных мною лічбаў.  Прычыны спаду цікаўнасці розныя. Самая галоўная – гэта тое, што ў Беларусі праграма Усходняга партнёрства не працуе. Беларускія ўлады дыстанцыянаваліся, не прымаюць у ёй удзел. Таму, калі няма самой праграмы, то і няшмат сфер прыкладання высілкаў для грамадзянскай супольнасці. Бо Форум грамадзянскай супольнасці быў задуманы як вымярэнне для грамадзянскай супольнасці ў праграмах рэфармавання і мадэрнізацыі краін-удзельніц Усходняга партнёрства. Таксама трэба адзначыць, што пэўныя перасцярогі звязаныя са страхамі па палітызацыі Нацыянальнай платформы ФГС. Гэта  адпужвае пэўную частку арганізацый, якія маглі б выказаць сваю зацікаўленасць ва ўдзеле ў будучым Форуме. Але, паўтаруся, самая галоўная прычына – Беларусь не прымае ўдзел у працы Усходняга партнёрства. Усе сігналы ад УП афіцыйны Мінск проста ігнаруе. Не сакрэт, што ўзаемаадносіны Беларусі і ЕС значна пагоршыліся пасля выбараў напрыканцы 2010 года. Відавочна, гэта негатыўна ўплывае на магчымасць рэалізоўваць сумесныя праекты. Калі сітуацыя зменіцца, і афіцыйныя ўлады пачнуць працаваць у рэгіянальных  і двухбаковых праграмах, калі для грамадзянскай супольнасці, для яе экспертаў, актыву з’явіцца месца і магчымасці для працы, тады мы і атрымаем бум зацікаўленасці і актывізацыю беларускіх НДА. А пакуль што, сапраўды,  па колькасці пададзеных заявак Беларусь выйшла на перадапошняе месца сярод шасці краін-удзельніц Усходняга партнёрства.

-         У 2011 годзе патрапіць на Форум спрабавалі прадстаўнікі праўрадавых грамадскіх арганізацыяў. Ці былі такія спробы сёлета?

-         Сімптаматычна тое, што беларускія праўрадавыя арганізацыі ў гэтым годзе, відавочна, не былі зацікаўленымі патрапіць на Форум грамадзянскай супольнасці УП. Менавіта яны, як ніхто іншы, дакладна ведаюць пра зацікаўленасці дзяржавы. А калі ў дзяржавы няма  зацікаўленасці ўдзельнічаць у разгортванні супрацоўніцтва у межах праграмы Усходняга партнёрства, то дзяржава і не зацікаўлена ў тым, каб мець магчымасць уплываць на рашэнні ў межах праграмы. У тым ліку на рашэнні ў межах Форума грамадзянскай супольнасці. Таму, натуральна, сёлета прадстаўнікоў прадзяржаўных арганізацый не было заўважана. Разам з тым, падчас лібералізацыі, калі ўлады спрабавалі гуляць у паляпшэнне стасункаў з Еўропай, сярод заявак было дастаткова шмат і прадстаўнікоў праўрадавых НДА.