Трэцяя гадавіна запуску палітыкі Усходняга партнёрства.

Ініцыятыва ЕС “Усходняе партнёрства” была запушчаная 7 траўня 2009 года на Саміце ў Празе кіраўнікамі дзяржаў і ўрадаў 27 краін - сябраў ЕС і 6 краінамі - удзельніцамі ініцыятывы. Генеральны дырэктаратам па развіцці і супрацоўніцтве – EuropeAid падрыхтаваў артыкул "Супрацоўніцтва з ЕС для поспеху Усходняга партнёрства”. Публікацыя апісвае асноўныя элементы гэтай ініцыятывы, дае агляд кааперацыі ЕС з яго ўсходнімі суседзямі і прыводзіць канкрэтныя прыклады двухбаковага і рэгіянальнага супрацоўніцтва ў рамках палітыкі УП.

Праект Усходняга партнёрства скіраваны на паглыбленне і ўмацаванне адносін паміж Еўрапейскім Саюзам і яго шасцю ўсходнімі суседзямі - Арменіяй, Азербайджанам, Беларуссю, Грузіяй, Малдовай і Украінай і прадстаўляе сабой усходні накірунак Еўрапейскай палітыкі добрасуседства.

Штэфан Фюле, еўрапейскі камісар па пытаннях пашырэння і Еўрапейскай палітыкі добрасуседства: "Усходняе партнёрства – гэта палітыка Еўрасаюза, накіраваная на збліжэнне нашых усходніх суседзяў з Еўрапейскім Саюзам. Інструмэнты Усходняга партнёрства выкарыстоўваюцца для аказання дапамогі краінам-удзельніцам у працэсах трансфармацыі ў гэтых дзяржавах".

Галоўная мэта Усходняга партнёрства - падтрымка палітычных і сацыяльна-эканамічных рэформ у краінах-партнёрах з мэтай:

• садзейнічаць палітычнай асацыяцыі і далейшай эканамічнай інтэграцыі;
• падтрымліваць мабільнасць грамадзян і лібералізацыю візавага рэжыму як доўгатэрміновую мэту;
• заахвочваць сектаральнае супрацоўніцтва.

Усходняе партнёрства базуецца на агульных каштоўнасцях свабоды, дэмакратыі, павагі правоў чалавека і вяршэнства закона. Прыхільнасць да ініцыятывы УП і яе мэты былі пацверджаныя ў 2011 годзе на Варшаўскім саміце, які наведалі кіраўнікі дзяржаў і ўрадаў ЕС, яго прадстаўнікі і 32 дэлегацыі дзяржаў-сябраў ЕС і краін Усходняга партнёрства.

Як працуе ініцыятыва?

Усходняе партнёрства працуе па двух паралельных накірунках - двухбаковы і шматбаковы накірункі супрацоўніцтва.

1. Двухбаковы накірунак супрацоўніцтва падтрымлівае цесныя двухбаковыя адносіны паміж ЕС і кожнай з краін-партнёраў праз:

• Падтрымку рэформ у трох асноўных сферах дзейнасці: належнае кіраванне; вяршэнства закона і асноўныя свабоды; устойлівае сацыяльна-эканамічнае развіццё, гандаль і інвестыцыі,
• Падпісанне Пагадненняў аб асацыяцыі (AA),
• Падпісанне пагадненняў аб Глыбокай і ўсёабдымнай зоне свабоднага гандлю (DCFTA).

2. Шматбаковы накірунак супрацоўніцтва забяспечвае новую рамку для супрацоўніцтва і абмену досведам праз:

• Тэматычныя платформы - для садзейнічання абмену перадавым досведам па пытаннях, што ўяўляюць двухбаковы інтарэс: належнае кіраванне, эканамічная інтэграцыя і развіццё, энергетычная бяспека і транспарт, кантакты паміж людзьмі,
• Флагманскія ініцыятывы, якія прадстаўляюць рэгіянальныя праекты супрацоўніцтва ў наступных галінах: энергетыка, навакольнае асяроддзе, ліквідацыя наступстваў стыхійных бедстваў, памежнае кіраванне, падтрымка малога бізнэса.

Адзін з ключавых прыярытэтаў - супрацоўніцтва з грамадзянскай супольнасцю.

Некалькі ініцыятыў былі ўведзеныя ў дзеянне для падтрымкі арганізацый грамадзянскай супольнасці ў краінах Усходняга партнёрства: Форум грамадзянскай супольнасці, Інструмент грамадзянскай супольнасці.

Рэгіянальныя праграмы і праекты

Прыярытэтныя напрамкі рэгіянальнага супрацоўніцтва былі вызначаныя ў Рэгіянальным стратэгічным дакуменце Еўрапейскага інструмента добрасуседства і партнёрства (ENPI) на 2007-2013 гады, прынятым Еўрапейскай камісіяй ў сакавіку 2007 года.

Рэгіянальныя праграмы і праекты УП, якія ўмацоўваюць супрацоўніцтва ЕС з яго ўсходнімі партнёрамі, можна згрупаваць па наступных прыярытэтных напрамках:

• Транспарт;
• Энергетыка;
• Навакольнае асяроддзе;
• Памежнае і міграцыйнае кіраванне;
• Чалавечая дзейнасць;
• Проціпяхотныя міны, выбухованебяспечныя перажыткі вайны, стралковая зброя і лёгкае ўзбраенне.

Фінансаванне

Сумарнае фінансаванне, выдзеленае на двухбаковыя і рэгіянальныя праграмы з усходнееўрапейскімі партнёрамі, складае € 1,9 млрд. на перыяд з 2010 па 2013 гады; уключаючы € 350 млн. дадатковых сродкаў, выдзеленых падчас запуску ініцыятывы.

Электронная версія публікацыі даступная на сайце ec.europa.eu.

Паводле: EU cooperation with eastern neighbours in the framework of the Eastern Partnership, ec.europa.eu; 'EU cooperation for a successful Eastern Partnership': new publication to mark third anniversary of key policy launch, enpi-info.eu