Якога колеру Беларусь?

Лятучы унiверсiтэт асвойвае ўсё новыя i новыя пляцоўкi: чарговая публiчная лекцыя цыклу Urbi et Orbi адбылася ў "Арт-сядзiбе".

Гэта была не тое каб класiчная лекцыя, хутчэй замалёўкi на тэму колераў, нататкi, як падрыхтаваныя, так i раптоўныя, досыць сыры, але арыгiнальны матэрыял, якi ў далейшым аўтар плануе аформiць у кнiгу. Дык якога ж колеру Беларусь? Сваiмi думкамi i асацыяцыямi на гэтую тэму падзялiўся дызайнер, фатограф, паэт i публiцыст Мiхал Анемпадыстаў.

Прамоўца пачаў свой выступ з сiняга колеру, якi па вялiкiм рахунку для беларускай культуры маргiнальны. На тэрыторыi Беларусi сiнi часцей за ўсё сустракаўся ў тапонiмах рэк, азёр, сакральных месцаў. Спалучэнне сiняга i чырвонага сустракаем на абразах. Сiнi ў архiтэктуры - жылыя дамы на Беласточчыне, дзе кампактна пражываюць беларусы, i ў сiнiх праваслаўных царквах на Палессi. Выкарыстоўваў сiнi ў сваiх вiтражах Марк Шагал. На яго ж малюнках з’яўляецца чароўны сiнi снег уначы. А снег блакiтнага адцення днем маляваў Вітольд Бялынiцкi-Бiруля.

Гэтаксама, як i ў iншых, у нашай культуры iснавала дыхатомiя чорнага i белага колераў. Нечаканы вiзуальны шэраг - выкшталцоны керамiчны посуд чорнага колеру, якую рабiлi на тэрыторыi Беларусi, улюбёны чорны хлеб i чорная ралля, якая графiчна паўстае на палатне сучаснага польскага мастака беларускага паходжання Лявона Тарасевiча.

Белы колер сiмвiзаваў святла i Бога. Тут дызайнер бачыць малако i белы клiнковы сыр, якi рабiўся ў палатняным мяшэчку, таму па адбiтках шва на гатовым прадукце кожная гаспадыня беспамылкова пазнавала свой сыр.

Залаты колер таксама абазначаў святло i свет i з’яўдяўся сiмвалам Бога. Адразу прыгадваецца залаты крыж Еўфрасiннi Полацкай. А яшчэ залатая восень, пшанiчнае поле, якое таксама залацiцца.

Святло асацыюецца таксама i з чырвоным. Гэта колер-фаварыт шляхты, а таксама каталiцкiх святароў (разам з белым). Чырвоны i белы - традыцыйная пара. У культуры гэта незлiчоныя і самыя дзiвосныя арнаменты на рушнiках. А яшчэ знаёмы з дзяцiнства ласунак - журавiны ў цукры...

Карацей, незвычайная атрымалася падборка малюнкаў, фотаздымкаў, расповедаў, асацыяцый. Па заканчэннi падумалася, што як немагчыма надаць беларускай культуры якi-небудзь адзiн колер, так i не хочацца гаварыць пра банальную рознакаляровасць. Проста праз сваю лекцыю (дакладней, майстар-клас) Мiхал Анемпадыстаў прадставiў своеасаблiвае бачанне беларускай культуры - праз эмацыйную прызму колеру.