Як налажданы дыялог паміж Міністэрствам культуры і грамадскімі арганізацыямі

Яшчэ ў 2006 годзе быў зацверджаны Закон "Аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь". Паводле артыкула 4, які датычыць грамадскіх арганізацый, створана Грамадская назіральная камісія пры Міністэрстве культуры па пытаннях аховы спадчыны. Як сёння наладжаны дыялог памiж Мiнкультам i грамадскiмi арганiзацыямi i цi дае ён вынiкi? 

- Мы абмяркоўваем шмат розных пытанняў, якія паступаюць ад грамадскіх арганізацый, самай актыўная з якіх з’яўляецца Беларускае дабраахвотнае таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры, - кажа начальнік ўпраўлення па ахове гісторыка-культурнай спадчыны і рэстаўрацыі Міністэрства культуры Ігар Чарняўскі. - За мінулы год ад гэтага грамадскага аб’яднання нам паступіла 20 лістоў. І на ўсе гэтыя лісты мы не толькi адказалі, але i правялі на iх падставе ў міністэрстве шэраг рабочых паседжанняў.

На грунце трох апошніх лістоў Беларускага дабраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры (БДТАПГК) рыхтуецца чарговае паседжанне, якое адбудзецца ў Мiнкульце на наступным тыдні. У гэтых лістах ішла гаворка пра Мінскае замчышча, забудову вуліцы Гандлёвай (зараз Зыбіцкай). Апошнія лісты былі выкліканыя незадавальняючым адказам Міністэрства культуры па праекту Мінскага замчышча архітэктара Сяргея Багласава і наконт альтэрнатыўнай прапановы БДТАПГК. У таварыстве лiчаць, што афіцыйны праект быў узгоднены не ў прававым і метадычным рэчышчы. Тое самае тычыцца забудовы правага боку вуліцы Гандлёвай. Старшыня БДТАПГК Антон Астаповіч тлумачыць, што Навукова-метадычная рада Мiнкульта не заўсёды аб’ектыўна з пункту гледжання навуковай абгрунтаванасці дзеючага заканадаўства падыходзіць да разгляду праектаў. І шляхі па выпраўленні сітуацыі намечаныя.

- Дзякуй богу, што дыялог з мiнiстэрствам хоць i напружана, але ідзе, - адзначае Антон Астаповіч. - Часам гэты дыялог бывае бясплённы і кожны бок застаецца пры сваім меркаванні. А бывае, што прыходзім да паразумення, і Мінкульт прызнае тыя заявы, якія агучвае Таварыства аховы помнікаў. Цешыць, што наконт вырашэння найбольш спрэчных пытанняў, гістарычных цэнтраў і важных гісторыка-культурных каштоўнасцяў Міністэрства культуры запрашае і будзе запрашаць грамадскага партнера - БДТАПГК - на папярэдняе азнаямленне з праектамі, на іх абмеркаванне, на выпрацоўку пэўнух заключэнняў па праектай дакументацыі.

Такiм чынам, дыялог паміж мiнiстэрствам i грамадскiмi арганiзацыямi паступова павiнны стварыць падмурак сапраўднай сістэмы аховы спадчыны.

- Мiнiстэрства культуры імкнецца гэты дыялог весці, намагаецца, каб грамадскія арганізацыі прымалі актыўны ўдзел у справе аховы спадчыны, бо мы ў гэтым зацікаўленыя, - адзначыў Ігар Чарняўскі. - Але падкрэслю: гэты дыялог павінны быць прафесійным. Мы б хацелі чуць не проста агульныя фразы і заявы, а весці прафесійные абмеркаванне на падставе абгрунтаваных прапаноў, заснаваных на дакументах. Напрыклад, спецыялiсты БДТАПГК часта выказваюць слушныя прапановы адносна надання статуса гісторыка-культурнай каштоўнасці.

Антон Астаповiч распавёў, што зараз таварыства рыхтуе экспертны савет, які будзе разглядаць праектныя прапановы яшчэ да таго, як яны будуць вынесеныя на абмеркаванне Навукова-метадычнай радай Мiнкульта, каб праца апошняй грунтавалася на падставе экспертных заключэнняў (ці адпавядае праект заканадаўству і навукова-метадычным рэкамендацыям). Таксама рыхтуюцца змены ў Закон "Аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны", і днямі БДТАПГК накіравала ў Палату прадстаўнікоў ліст з абгрунтаваннямі шэрагу сваiх прапаноў па ўдасканальванню гэтага закона.