Усходняе Партнерства павінна быць праактыўнай стратэгіяй Эўразвязу

Такое меркаване было сфармулявана групай беларускіх экспертаў пад час візіту ў Брусель. 2-5 сакавіка эксперты кансорцыюма eurobelarus.info па запрашэнні Брусельскага офісу фонда Генрыха Бёля  наведалі з нефармальным візітам  сталіцу Еўразвязу. Беларускія экспэрты сустрэліся з прадстаўнікамі Еўрапейскай камісіі, дэпутатамі дэлегацыі Еўрапейскага Парламенту па адносінах з Беларуссю.

У закрытым фармаце “lunch debate” прайшла сутрэча, на якой прысутнічалі супрацоўнікі Еўрапейскай камісіі, прадстаўнікі шэрагу еўрапейскіх фондаў і аналітычных цэнтраў. Асноўнае пытанне, вынесенае ў назву дэбатаў, тычылася эфектыўнасці палітыкі Еўразвязу ў адносінах да Беларусі.  Дэбаты распачаліся з уступных прэзентацыяў беларускіх экспертаў. На думку Уладзіслава Вялічкі, старшыні Міжнароднага кансорцыюма па еўрапейска-беларускім супрацоўнітве НДА і каардынатара сайта eurobelarus.info, змены ў еўрапейска-беларускіх адносінах у 2008 годзе адкрылі новыя магчымасці для беларускай грамадзянскай супольнасці. Але скарыстацца гэтымі магчымасцямі мажліва толькі пры ўмове яе рэальнага ўключэння ў працэс еўрапейска-беларускага дыялогу.

Андрэй Ягораў, эксперт Агенцыі Гуманітарных Тэхналёгіяў, адзначыў, што Усходняе Партнерства можа стаць пляцоўкай для распрацоўкі новай стратэгіі Еўразвязу, - як для Беларусі, так і для краін рэгіёну. Сёння Еўропе патрэбная новая пра-актыўная дактрына знешніх адносінаў, без якой усе палітычныя захады і надалей будуць неэфектыўнымі. У распрацоўку гэтай дактрыны павінны быць уключаныя і беларускія інтэлектуальныя рэсурсы, лічыць эксперт.

Таццяна Пашэвалава, прадстаўнік ГА “Цэнтр сацыяльных іннавацыяў” і эксперт мерапрыемстваў Еўрапейскай камісіі па падтрымцы супрацоўніцтва беларускіх НДА і мясцовых уладаў, акцэнтавала ўвагу на праблемным характары беларускага пытання для еўрапейскай палітыкі, неабходнасці сур’езных даследванняў сітуацыі Беларусі. Без гэткага падыходу адэкватную і эфектыўную палітыку не выбудаваць. Імітацыя дэмакратычных зменаў замест зменаў рэальных - гэта ўласьцівасьць усіх постсавецкіх палітычных рэжымаў. Каб не патрапіць чарговым разам у гэтую пастку, неабходна забяспечыць адэкватныя механізмы грамадскага кантролю і ўдзелу грамадзянскай супольнасці ў працэсе пакуль яшчэ віртуальнай беларускай лібералізацыі. 

На сустрэчы з прадстаўнікамі дэлегацыі Еўрапейскага Парламенту па адносінах з Беларуссю былі паднятыя актуальныя пытанні ўдзелу Беларусі ў ініцыятыве Усходняга Партнерства і працягу часовай адмены некаторых санкцыяў. Ці варта надаваць Беларусі статус поўнага партнерства? Ці мэтазгодна запрашэнне Аляксандра Лукашэнкі да ўдзелу ў саміце Ўсходняга Партнерства? – былі пастаўленыя дэпутатамі пытанні. Пазыцыя беларускага боку была агульнай у адносінах да таго, што Беларусь не можа быць выключаная з Усходняга Партнерства, але ж канкрэтныя формы і механізмы гэтага ўдзелу, як і фармат самога Усходняга Партнерства, мусяць быць дадаткова скарэктаваныя. Вяртанне санкцыяў не было б эфектыўным крокам, - адзначылі эксперты з Беларусі. Еўрапейскія структуры мусяць звяртаць увагу не толькі на рэакцыі беларускага кіраўніцтва, але і на тыя спадзяванні і перспектывы, якія беларуска-еўрапейскае супрацоўніцтва адкрывае для беларускага грамадства.