Беларусь трапіла ў сьпіс нетрывалых дзяржаваў

Паводле дасьледчыкаў, недзеяздольная дзяржава – гэта дзяржава, якую можа абрынуць сур'ёзны крызыс. Чыньнікі недзеяздольнасьці – страта фізычнага кантролю над сваёй тэрыторыяй і дзяржаўнай манаполіі на ўжываньне сілы, няздольнасьць уладаў забясьпечыць нармальнае функцыянаваньне грамадзтва, а таксама няздольнасьць узаемадзейнічаць зь іншымі краінамі як паўнацэнны член міжнароднай супольнасьці. Гэта не азначае, што дзяржава ўжо абрынулася, што яе няма, але гэта – паказчык яе крохкасьці, датклівасьць да любога сур'ёзнага ўнутранага шоку.

Экспэрты двух амэрыканскіх дасьледных цэнтраў прааналізавалі сытуацыю ў 177 краінах сьвету паводле 12 індыкатараў. 60 краінаў, якія замыкаюць сьпіс – якраз тыя, якія паводле аўтараў дакладу можна ахарактарызаваць як недзеяздольныя.

Пачынаюць сьпіс афрыканскія краіны Самалі, Судан і Зімбабвэ. У Самалі працягваецца шматгадовая грамадзянская вайна з удзелам арміі суседняй Этыёпіі, толькі летась і толькі сталіцу Магадыша пакінулі 700 тысяч уцекачоў. Судан вядомы ва ўсім сьвеце сапраўдным генацыдам, які адбываецца ў правінцыі Дарфур. У Зімбабвэ акрамя жахлівых парушэньняў правоў чалавека і нахабных фальсыфікацый выбараў - інфляцыя 150 000(!) працэнтаў за год.

Таксама вельмі нізка экспэрты ацэньваюць ірацкую дзяржаву. Зразумела, не ва ўсіх дзяржавах, што патрапілі ў шасьцідзясятку найгоршых, сытуацыя такая, як у Самалі ці Судане, скажам, на 58-м месцы апынуўся Ізраіль з прычыны няздольнасьці інтэграваць арабскую меншасьць і глыбокага расколу эліты.

Пераважную большасьць краінаў недзеяздольнай шасьцідзясяткі складаюць краіны Афрыкі (і амаль усе краіны гэтага кантынэнту ў гэты “чорны” сьпіс трапляюць). З постсавецкіх краінаў у сьпісе – дзяржавы Цэнтральнай Азіі Узбэкістан (26), Таджыкістан (38), Кіргістан (39), Туркмэністан (46) , Малдова (49), Грузія (56) і Беларусь – 53-е месца.

Паводле якіх паказчыкаў Беларусь патрапіла ў сьпіс недзеяздольных дзяржаваў? Найбольш кепскія адзнакі краіна атрымала паводле паказчыкаў нелегітымнасьць улады, правы чалавека і раскол у элітах. Таксама ня надта высока былі ацэненыя стан эканомікі, дэмаграфічная сытуацыя і характар зьнешніх уплываў. Варта адзначыць, што за апошні год Беларусь адсунулася на два радкі далей ад небясьпечнай вяршыні сьпісу - летась у аналягічным рэйтынгу яна была 51-ай.

Ня ўсе недзеяздольныя краіны характарызуюцца адкрытымі забурэньнямі і канфліктамі, іх можа і ня быць, справа ў патэнцыяле нестабільнасьці, у рызыцы, што нечаканы штуршок можа раптам абрынуць усю дзяржаўную канструкцыю. На думку аўтараў дакладу шмат для якіх недзеяздольных дзяржаў такім штуршком можа стаць цяперашні харчовы крызыс.

Cпасылка