Алесь Бяляцкі: Беларусь можа ментальна скаціцца да “Северо-Западного края” Расійскай імперыі

Чаму ўлады выпусцілі з калоніі “злоснага парушальніка” рэжыму? Куды рухаюцца беларуска-еўрапейскія стасункі? Якія пагрозы і рызыкі навіслі над Беларуссю пасля расійскай агрэсіі ва Украіне? Ці здольная грамадзянская супольнасць стаць лакаматывам пераменаў у краіне?

 

На пытанні Службы інфармацыі “ЕўраБеларусі” адказвае Алесь Бяляцкі.

 

 

- Цяжка нешта сказаць – трэба прайсці хаця б хуткае медыцынскае абследаванне. Відавочных праблемаў няма. Праўда, я гавару ў нос – у мяне з’явілася алергія на пыл. Аднак на волі пылу менш, чым у швейным цэху на зоне, таму, спадзяюся, у хуткім часе гэтая праблема вырашыцца.

Што да маёй безвалосай галавы, то такія правілы асабістай гігіены на зоне – мусіш хадзіць коратка стрыжаны. Да таго ж я ў пятніцу схадзіў у лазню, пагаліўся, а ў суботу мяне выпхнулі на свабоду. Вось таму на маёй галаве і няма ніводнага валаска.

 

 

- Дакладна на гэтае пытанне мог бы адказаць толькі Аляксандр Лукашэнка, усе мы можам толькі здагадвацца пра матывы.

 

Асноўная прычына майго вызвалення – ціск міжнароднай супольнасці, праваабарончых арганізацыяў,  пазіцыя Еўрасаюза і ЗША адносна палітзняволеных у Беларусі, якая была і застаецца досыць зразумелай і прынцыповай. Сігнал з боку Захаду выразны: выпусціце палітвязняў – будзем паляпшаць з вамі адносіны. А Беларусь вельмі зацікаўлена ў паляпшэнні стасункаў  з Еўрасаюзам, ідзе вялікі гандаль з ЕС – разрадка напружанасці, якая ўзнікла пасля з’яўлення вялікай колькасці палітвязняў, ёсць жыццёвым інтарэсам нашай дзяржавы. Як бы гэта ні хавалі беларускія ўлады.

 

Як бачым,  рашэнне пасадзіць мяне насіла палітычны кантэкст, і рашэнне вызваліць мела ўсё той жа палітычны кантэкст. Застаецца спадзявацца, што вызваленне палітвязняў на мне не скончыцца – яшчэ сем чалавек знаходзяцца за кратамі з-за палітыных перакананняў. У маім выпадку фармальнай нагодай для вызвалення стаў закон аб амністыі.

 

 

- Не магу пагадзіцца з фармулёўкай пра актыўную фазу супрацоўніцтва. Актыўнасць зусім слабая: перамовы вядуцца на ўзроўні намеснікаў міністраў ці міністраў замежных спраў. Гэта першыя кантакты ў двухбаковых стасунках пасля працяглага перапынку, выкліканага з’яўленнем палітвязняў, якія нельга лічыць сур’ёзным прарывам еўрапейскай блакады.

 

Патрабаванне засталося – без яго выканання ніякага прагрэсу ў беларуска-еўрапейскіх стасунках мне не ўяўляецца.

 

Называць сур’ёзным прарывам паездку Аляксандра Лукашэнкі ў Сербію язык не паварочваецца. Гэта бедная, неўплывовая краіна, кандыдат на ўступленне ў Еўрапейскі Саюз. Эканамічныя, сацыяльныя,  палітычныя стандарты яшчэ не высокія. Сербія мусіць прайсці пэўны шлях да ўступлення ў Еўрасаюз і пабудовы свайго грамадства.

 

Высокаразвітыя краіны Еўрасаюза займаюць прынцыповую пазіцыю, палітычная ацэнка сітуацыі ў нашай краіне застаецца ранейшай. Трэба зразумець урэшце, што і для ўладаў, і для беларускага народа будзе значна лепш, калі ўсе палітвязні апынуцца на волі.

 

 

- Унутраная сітуацыя ў Беларусі амаль не змянілася: як была млявая і абмежаваная, калі мяне пасадзілі, такой я яе ўбачыў і па выхадзе на волю.

Геапалітычая сітуацыя сапраўды моцна змянілася і вельмі моцна ўплывае на нас. Эканамічны саюз з Расіяй і Казахстанам Беларусі не выгадны.

 

Інфармацыйная агрэсія, інфармацыйная вайна накрывае сабой і Беларусь, “дзякуючы” таму, што беларусы глядзяць расійскія тэлеканалы. Расійская прапаганда фарміруе беларускую грамадскую думку ў негатыўным плане. Падымаеца шавіністычная хваля, агрэсія супраць Еўропы і еўрапейскіх каштоўнасцяў, супраць нацыянальнай адметнасці як беларусаў, так і ўкраінцаў. Гэта вельмі трывожная тэндэнцыя,  з якою неабходна вельмі актыўна змагацца.

 

 Бо мы можам апынуцца ў сітуацыі, калі праз два, тры, чатыры гады страцім беларускі народ – з-за няведання беларускай мовы, культуры, гісторыі. Беларусь можа ментальна і свядомасна скаціцца да “Северо-Западного края” Расійскай імперыі.

 

 

- Бесперспектыўнасць выбараў, якая ўпіраецца ў перыядычную фальсіфікацыю, прымушае шукаць іншыя шляхі праяўлення сваёй актыўнасці і ўплыву на грамадства. Гэта як ручай, які цячэ ў адным накірунку, і абягае – злева ці справа – перашкоды, што ўзнікаюць на ягоным шляху. Такім ручаём мне падаецца і грамадзянская супольнасць.

 

Наша задача – не ўпірацца ў гэтыя “выбары”, спадзеючыся, што яны кардынальна зменяць сітуацыю ў краіне. Не зменяць. Нам трэба развіваць грамадзянскую актыўнасць і адбудоўваць еўрапейскія каштоўнасці і самасвядомасць, якая ў будучыні стане гарантам існавання незалежнай Беларусі.

 

 

- Спачатку трэба аглядзецца,  а пасля рашаць.

 

Я трактую грамадзянскую супольнасць не як сукупнасць няўрадавых грамадскіх арганізацый,  а шырэй. Гэта і моладзевыя ініцыятывы, і культурніцкія,  і проста групы па інтарэсах. Менавіта гэта стане базай пераменаў, якія мусяць адбыцца ў Беларусі.

 

Грамадскія арганізацыі, як і палітычныя партыі, - толькі асобныя сегменты грамадзянскай супольнасці.

 

 

- Яна знаходзіцца не ў лепшым стане. Трэба выбудоўваць грамадянскую супольнасць з улікам  новых магчымасцяў,  якія даюць электронныя СМІ,  цікавасцю да новых ініцыятыў і рухаў, якія мусяць стаць зародкам грамадзянскай актыўнасці. І спадзявацца, што іх будзе станавіцца ўсё больш і больш.

Даведка. 24 кастрычніка 2011 года Бяляцкага асудзілі на 4,5 года ў папраўчай калоніі ўзмоцненага рэжыму з канфіскацыяй маёмасці за «ўтойванне прыбыткаў у буйным памеры». Праваабаронца сваёй віны не прызнаў, заявіўшы, што ўсе грошы з рахункаў ішлі на праваабарончую дзейнасць.
Алесь Бяляцкі адбываў пакаранне ў папраўчай калоніі № 2 Бабруйска.