Міхаіл Баярын вывеў беларускі санскрыт?

                                      

З аднаго боку ідэя створанай філосафам тэорыі сэнсу пераклікаецца з папулярным сучасным напрамкам – канструктывізмам. З другога боку яна звязана са старажытнай ідэяй з'яўлення сусвету, якая ляжыць у аснове санскрытскай граматыкі. Яна разглядае ўвесь свет як праяву аднаго пачатку.

 

Тэорыя напісана на незвыклай і незразумелай на першы погляд мове – Свамове. "Гэта спроба пачаць думаць па-беларуску, якая базіруецца на традыцыйнай граматыкі санскрыту", - тлумачыць аўтар.

 

 

Ідэя тэорыі ўзнікла на семінары, тэмай якога была тэорыя універсальнага семантычнага кода Віктара Мартынава. Тады Міхаіл Баярын паглядзеў на ўтварэнне сэнсу зусім інакш і пачаў распрацоўваць самастойную скрайную канструктыўную тэорыю сэнсу - Актыку. Светагляд, які адказвае на адрознае ад звыклых у філасофіі пытанне "Як штосьці стварыць?".

 

Праца яшчэ не скончана, але пасля палутара гадоў ад пачатку работы над тэорыяй філосаф вырашыў пазнаёміць з ёй грамадскасць.

 

"Трымаць вынік працы закрытым ужо не было сэнсу. Тэорыя гатова да публікацыі, і таму ёй трэба дзяліцца з людзьмі, - кажа Міхаіл Баярын. - Развіццё тэорыі было настолькі адносным, што яе кожная новая версія змяняла тэорыю на палову ці больш. Потым настаў час, калі тэорыя прыняла цяперашнюю форму, тады і прыняў рашэнне падзяліцца ёй з іншымі".

 

Актыка ставіць пытанне "Як стварыць усё?" – своеасаблівая канструктыўна-інжынерная задача. Як адзначае аўтар, тэорыя разглядае ўсё як вытвор нашай свядомасці. А яе ў сваю чаргу як тое, што стварае сэнс – у адрозненне ад сучаснай лінгвістыкі, якая бачыць сэнс як адлюстраванне аб'ектыўных рэчаў і свядомасць як адлюстраванне быцця.

 

 

Дарэчы Міхаіл Баярын лічыць сваю працу ўдалай спробай зрабіць мову сэнсаўтварэннем, таму што Свамова стварае сэнсы, а не адлюстроўвае іх. Гэта чыстая, гнуткая, свабодная для развіцця мова.

 

Аўтар не прапануе замяніць беларускую мову на мову сэнсаў. Яна мае самастойнае значэнне і каштоўнасць.

 

 

"Я хачу зрабіць Свамову аб'ектам культуры і здабыткам грамадства, - кажа філосаф. - І гэта адбудзецца, калі інтэлектуальная эліта Беларусі зразумее тое, што я кажу, палічыць гэта каштоўным і зможа ўжываць тэорыю як прынцып, падыход да разгляду іншых праблемаў, з'яваў, рэаліяў. Гэта падыход, які адчыняе для нас шырокія перспектывы іншага бачання свету і іншыя падыходы да вырашэння праблемаў, якія перад намі стаяць. Гэта датычыцца не толькі культуры, але і палітыкі, дзяржаўнага ўладкавання і іншых сфераў".

Адзначым, што слоў, як такіх, у гэтай сістэме няма. Ёсць знакі, якія абазначаюць пэўныя правілы граматыкі тыпу санскрыту. На фота паказана, як выглядае лагічны ланцужок мовы.

UPD.: Відэазапіс публічнай лекцыі: