Ірына Дубянецкая: Неперакладзеная Біблія прыводзіць да недасфармаванай нацыянальнай сьвядомасці

Беларуская навуковая грамадскасць рыхтуецца адзначыць найвялікшую дату ў гісторыі айчыннай культуры — 500-годдзе беларускага кнігадрукавання.

6 жніўня 1517 году Францішак Скарына ў Празе надрукаваў Псалтыр, а потым амаль кожны месяц выдаваў новую кнігу Бібліі. І тым не менш у наш час бальшыня народаў з развітымі культурамі маюць поўныя пераклады Бібліі на свае мовы з моваў арыгінальных, а ў беларусаў жа іх дагэтуль няма. Так сцьвярджае доктар тэалогіі, дырэктарка Беларускага калегіюму Ірына Дубянецкая. Дык чаму беларусы былі першымі ў гэтай справе, а засталіся апошнімі, задаецца пытаннем «Радыё Свабода».

- А ці варта ў сучасным сэкулярызаваным сьвеце ўвогуле клапаціцца пра пераклады Бібліі?

- Зрабіць той самы цывілізацыйны зрух, які рабілі пераклады Бібліі з іншымі народамі, ужо наўрад ці беларусам удасца. Цягнік, як кажуць, пайшоў. Але ў любым выпадку беларускім вернікам Біблія патрэбная, і гэтыя патрэбы ім могуць забяспечыць пераклады перакладніцкіх камісіяў адпаведных цэркваў. Але, як мы з вамі ўжо казалі, Біблія — гэта асноўны тэкст заходняй цывілізацыі. Калі культура не засвоіла асноўны тэкст цывілізацыі, яна не можа быць інтэграванай у гэтую цывілізацыю, яна не можа пачувацца там вольна. Неперакладзеная Біблія прыводзіць да недасфармаванай нацыянальнай сьвядомасці. Мы не ведаем, ці зменіцца сітуацыя пасля перакладу Бібліі. Але мы ведаем, да чаго прыводзіць неперакладзеная Біблія.

- Беларуская навуковая грамадскасць, выглядае, усур’ёз рыхтуецца да 500-годдзя перакладу Бібліі Скарынам і да 500-годдзя беларускага кнігадрукаваньня. А што можа і павінна зрабіць дзяржава?

- Ёсць такія рэчы, якія можа зрабіць толькі дзяржава. Напрыклад, ініцыяваць праз ЮНЭСКО сусветны год Скарыны. Гэта будзе нялёгка зрабіць, бо 2017 год будзе годам 500-годдзя Рэфармацыі. Увесь свет да гэтага рыхтуецца. І каб гэты год яшчэ зрабіць годам беларускай Бібліі, паклапаціцца мусіць дзяржава. Супольнасць гэтага не можа ініцыяваць. Але супольнасць таксама можа шмат зрабіць. І, як на маю думку, адна рэч, якая павінна абавязкова адбыцца, — гэта нейкі годны пераклад Бібліі на сучасную беларускую мову. Ясна, што поўнасцю Біблія перакладзеная не будзе, на гэта няма магчымасцяў. Але важна, каб хоць нешта зрабілі, каб было бачна, што справа Скарыны працягваецца. Бачыце, мы пачалі аднымі з самых-самых першых, а апынуліся апошнімі. І, на жаль, мы можам канстатаваць, што беларуская мова, напэўна, адзіная тытульная мова нацыі, на якой дагэтуль няма паўнавартаснага перакладу Бібліі з арыгінальных моваў.