Маленькая Вільня

Аднойчы, праходзячы праз плошчу 17 Верасня ў Глыбокім, убачыў – 10 турыстычных аўтобусаў! Немудрагелістыя падлікі далі такі вынік: 10 х 40 месцаў = 400 экскурсантаў.

І гэта – толькі за адзін выходны дзень! А за два выходных (субота-нядзеля)? 800! За паўгады (вясенне-летні перыяд)? 800 х26 = 20 800 экскурсантаў. І гэта пры тым, што выключна ніякай турыстычнай інфраструктуры ў гэтым месцы за ўсе гады незалежнасці не створана! Нават кавы папіць не выпадае!

Турыстычныя месцы

Глыбокае магло б шмат чаго ўзяць з турызму! А найперш – зарабіць грошай на вырабе і продажы мясцовых сувеніраў, нават спіртных напояў, якія вырабленыя па мясцовай тэхналогіі, на кулінарыі –папулярных тут глыбоцкіх “клёцках з душамі “(турыстаў трэба ж і накарміць)… Аднак Глыбокае шмат губляе, бо няма бачання, няма канцэпцыі, а хто будзе слухаць краязнаўцаў! А бывае і слухаюць, але размова аб гэтым, пазней…

Што прываблівае экскурсантаў у Глыбокім? Глыбокае – маленькая Вільня, але не ўвесь горад, а толькі плошча 17 Верасня з двумя храмамі ў стылі “віленскага барока”: касцёла св. Тройцы і сабора Найсвяцейшай Багародзіцы. Апошні , колішні касцёл кляштара кармелітаў, – самы першы на Беларусі, які быў узведзены ў новамодным стылі “віленскага барока”. Ён адкрыў цэлы этап у беларускім касцельным дойлідстве. Ужо пазней была перабудаваная ў гэтым стылі полацкая Сафія, ўзведзеная ўніяцкая царква ў Беразвеччы (прыгарад Глыбокага), храмы Віцебска, Мінска, Івянца… Але першы храм быў у Глыбокім, і гэта ёсць ¬– “Сусветная гісторыя архітэктуры”, што занатавана ў вышэйзгаданым энцыклапедычным выданні яшчэ савецкіх часоў.

Андэграўнд з катакомбамі

Экскурсанты могуць не толькі палюбавацца выдатнымі помнікамі дойлідства, але й пахадзіць з запаленымі свечкамі , у поўнай цемры, па падзямеллях колішняга кляштара кармелітаў. А гэта захапляльна, рамантычна! Экстрым! Ёсць добры экскурсавод – Юрый Калбасіч, мастак, краязнаўца, дызайнер, даследчык. Па маім меркаванні ¬¬– ён самы лепшы экскурсавод Беларусі па глыбоцкаму Кафедральнаму сабору, на тле сотняў іншых экскурсаводаў , якія прыязджаюць у Глыбокае са сваімі групамі з Мінска і Віцебска, і нешта хочуць распавесці пра Глыбокае, са сваёй саўковай ментальнасцю, – пра колішняе каланіяльнае мінулае Глыбокага пад гнётам літоўскіх феадалаў і пра помнікі тае каланіяльнай архітэктуры.

Ёсць важкія падставы меркаваць, што паводле гістарычных дакументаў – ўвесь гэты андэграўнд з катакомбамі і падземнымі хадамі – не што іншае, як рэшткі замка Корсакаў. І глыбоцкі будынак кляштара кармелітаў, які “прыліпае” да сабора (колішняга касцёла кармелітаў) – перабудаваны пад кляштар колішні замак глыбоцкай лініі Корсакаў.

Прыпынак Напалеона

Дарэчы, ў ліпені 1812 года, у глыбоцкім кляштары кармелітаў, у сваім паходзе на Маскву, Напалеон спыніўся на цэлы тыдзень і пра гэта не забываюць нагадаць гасцям горада ўсе экскурсаводы.

Тады, у 1812-м, сюды, на сустрэчу з Банапартам, на чале з біскупам мінскім Дэдэркам, прыехала цэлая дэлегацыя з Мінска, якая прагнула аднаўлення Вялікага княства Літоўскага. Глыбачане (жыхары Дзісенскага павету) добраахвотна ўступалі ў армію Напалеона. І глыбачане, якія прагнулі незалежнасці ВКЛ (Беларусі), дайшлі да Масквы…