Грузія: Вайна 2008 года як падстава для палітычнай барацьбы

Аналитика и исследования

Расследаванне таксама павінна даць адказ на пытанне, ці сапраўды былі здейснены ваенныя злачынствы падчас канфлікту. Апошняе, як адзначыў прэм'ер-міністр, ёсць абавязак Грузіі перад Міжнародным крымінальным судом у Гаазе. Іванішвілі заявіў, што гэта было “неапраўданым, калі ваенныя часткі Грузіі былі прыведзены ў гатоўнасць да таго, як расійскія войскі перасеклі мяжу”, чым падвергнуў сумневу папярэднюю афіцыйную версію, згодна з якой Грузія пачала ваенныя дзеянні ў адказ на агрэсію з боку Расіі. Выяўленне паслядоўнасці падзей павінна быць зроблена падчас пракурорскага і парламенцкага расследавання.

Безумоўна, заява прэм’ер-міністра была раскрытыкавана лагерам прыхільнікаў прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі. Апошні ўжо абвесціў, што адмовіцца супрацоўнічаць са следствам, і абвінаваціў Іванішвілі ў прадастаўленні Расіі “прававога абгрунтавання акупацыі”. Мэр Тбілісі Гігі Угулава заявіў, што цяперашні пракурор Арчыл Кбілашвілі, які падчас вайны “сядзеў у сваёй маскоўскай кватэры”, і сам Бідзіна Іванішвілі, які “быў гатовы збегчы і заклікаў да адкрыцця калідора для эвакуацыі”, не змогуць правесці аб’ектыўнае расследаванне. Праз два дні прэм’ер-міністр выправіўся: “Я ніколі не казаў, што Грузія была агрэсарам ці што гэта яна пачала тую вайну”, але пацвердзіў неабходнасць “расследавання і выяўленне ісціны”.

Каментарый:

• Згаданая перапалка - частка бітвы паміж кіруючай кааліцыяй “Грузінская мара” і прэзідэнцкім лагерам. Падпісаўшы і ратыфікаваўшы Рымскі статут Міжнароднага крымінальнага суда, Грузія (у адрозненне ад Расіі) насамрэч абавязана правесці расследаванне ваенных дзеянняў, што і было афіцыйна распачата ў 2008 годзе, але дагэтуль не дало ніякіх вынікаў, у асноўным, з-за адсутнасці палітычнай волі. Аднак час і форма з’яўлення адпаведных заяў кажуць пра палітычную непрадуманасць гэтых дзеянняў у кантэксце прызначаных на восень гэтага года прэзідэнцкіх выбараў. Высвятленне абставін ваеннага канфлікту не толькі прывядзе да допыту прэзідэнта і іншых былых урадавых чыноўнікаў, але і значна абмяжуе прастору для манеўра ў доўгатэрміновай перспектыве і для самой “Грузінскай мары”, большасць лідэраў якой займалі высокія дзяржаўныя пасады падчас вайны.
• Акрамя гэтага, спроба прыцягнуць да адказнасці за вайну 2008 года цяперашняе кіраўніцтва краіны негатыўна адаб’ецца на міжнародным іміджы Тбілісі. Гэта можа ўзмацніць занепакоенасць (якую, дарэчы, ужо выказалі ў ЕС, ЗША і НАТА) наконт “выкарыстання” выбарнага правасуддзе, калі судовая ўлада выкарыстоўваецца ў палітычнай барацьбе. Такое развіццё падзей можа негатыўна паўплываць на адносіны Грузіі з Захадам і нават стаць перашкодай для падпісання Пагаднення аб асацыяцыі з ЕС падчас Саміта Усходняга партнёрства, які мае адбыцца ў лістападзе бягучага года ў Вільнюсе. Таксама выкарыстанне тэмы вайны ва ўнутрыпалітычным суперніцтве, незалежна ад вынікаў расследавання, верагодна, падарве давер да пераканання, што поўную адказнасць за развязванне канфлікту нясе Расія.

Паводле Centre for Eastern Studies